Sürekli Sözleşmelere Genel Bakış

Genel Bakış

BaseFEX günümüzde Sürekli Sözleşmelere yatırım yapma imkanı sunmaktadır.

• Vadeli sözleşmelerin aksine Sürekli Sözleşmelerin bir son tarihi bulunmaz, dolayısıyla da uzlaşma yoktur.
• Sürekli Sözleşmeler her 8 saatte bir güncellenen bir Fonlama Oranına sahiptir. Sürekli Sözleşmelerde pozisyon alındığı zaman bu süre boyunca otomatik olarak fonlama ödenir ya da alınır.

Sürekli Sözleşme Piyasasının İşleyiş Mekanizması

Sürekli Sözleşmelere yatırım yaparken piyasasının ardındaki çeşitli özellikleri bilmenizde fayda var: Bkz. sayfanın devamı:

1. Pozisyon Etiketleme: Sürekli Sözleşmeler Adil Fiyat Belirleme yöntemine göre etiketlenir. Etiket fiyatı, Gerçekleşmemiş PNL ve likidasyon fiyatlarını belirler.
2. İlk Teminat ve Sürdürme Teminatı: Bu teminat düzeyleri, yatırım yaparken ne kadar kaldıraç kullanabileceğiniz ve hangi noktada likidasyonun meydana gelebileceğini belirler.
3. Fonlama: Fon ödemeleri, uzun pozisyon almış kişiler ile kısa pozisyon almış kişiler arasında her 8 saatte bir el değiştirir. Bu oran pozitif ise uzun pozisyon sahipleri kısa pozisyon sahiplerine ödeme yapar ve negatif ise bunun tam tersi olur. Sadece Fonlama Zamanında bir pozisyona sahipseniz fonlama öder veya alırsınız.
4. Fonlama Zamanı: 02:00 UTC+00, 10:00 UTC+00 ve 18:00 UTC+00.

Bir sözleşmenin mevcut fonlama oranını Yatırım kullanıcı panelinde Sözleşme Bilgileri bölümünde görebilirsiniz. Geriye dönük oranları ise Fonlama Geçmişi sayfasında görebilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Bir Sürekli Sözleşme nedir?

Bir Sürekli Sözleşme, işlemler bakımından geleneksel vadeli sözleşmelere benzese de bir son tarihi bulunmaz, bu nedenle de bu sözleşmeyi istediğiniz süreyle elinizde tutabilirsiniz. BaseFEX’te Sürekli Sözleşmeler dayanak Endeks Fiyatını takip eder.

Bunu da Fonlama mekanizması yoluyla yapar.

Anlık Fiyat nedir?

Anlık Fiyat, sözleşmenin Gerçekleşmemiş PNL hesaplaması ve Likidasyon amacıyla etiketlendiği anki fiyatıdır.

BaseFEX Uzlaşma Fiyatını Nasıl Hesaplar?

Uzlaşma Fiyatı, bir vadeli sözleşmenin kapanış fiyatıdır. BaseFEX, fiyat manipülasyonundan kaçınmak amacıyla kapanış öncesindeki bir sürenin ortalamasını alır, ancak bu zaman aralığı farklı enstrümanlar için değişebilir.

Sürekli Sözleşme nasıl satın alınır veya satılır?

Yatırım kullanıcı paneline gidiniz, miktar ve yatırım yapmak istediğiniz yönü seçiniz ve emrinizi vermek için Al/Uzun veya Sat/Kısa butonlarını kullanınız.

Fonlama

Fonlama her gün 8 saatte bir 02:00 UTC+00, 10:00 UTC+00 ve 18:00 UTC+00 saatlerinde gerçekleşir. Bu saatlerden birinde bir pozisyona sahipseniz sadece fonlama öder veya alırsınız. Fonlama takasından önce pozisyonunuzu kapatırsanız fonlama ödemez veya almazsınız.

Ödediğiniz veya aldığınız fonlama şu şekilde hesaplanır:

Fonlama = Pozisyon Değeri * Fonlama Oranı

Kaldıraç pozisyon değerinizi etkilemez. Örneğin, 100 BTCUSD sözleşmesine sahipseniz fonlama bu sözleşmelerin itibari değeri üzerinden ödenir ya da alınır ve fonlama bu pozisyona atamış olduğunuz teminata dayanmayacaktadır.

Fonlama Oranı pozitif ise uzunlar kısaları öder ve bu oran negatif ise tam tersi gerçekleşir.

Fonlama Oranı Hesaplamaları

Fonlama Oranı iki parçadan meydana gelir: Faiz Oranı ve Prim/İndirim.

Fonlama Oranı, Sürekli Sözleşmenizin işlem gören fiyatını dayanak referans fiyat ile aynı düzeyde tutmayı amaçlar. Dolayısıyla da, sözleşmenin uzunları ve kısaları periyodik olarak faiz ödemeleri değiş tokuşu yaptığı sürece bu sözleşme teminatlı yatırım piyasalarını taklit eder.

Faiz Oranı

BaseFEX’te işlem gören her sözleşme iki parçadan meydana gelir: bir Baz döviz ve bir Karşıt döviz. BTCUSD Sürekli Sözleşmesinde Baz döviz Bitcoin ve Karşıt döviz de USD olmaktadır. Faiz Oranı, bu iki para birimi arasındaki faiz oranlarının bir fonksiyonudur.

Faiz Oranı (I) = (Faiz Karşıt Endeksi - Faiz Baz Endeksi) / Fonlama Aralığı

ve

Faiz Baz Endeksi = Baz dövizi ödünç almak için gerekli Faiz Oranı
Faiz Karşıt Endeksi = Karşıt dövizi ödünç almak için gerekli Faiz Oranı
Fonlama Aralığı = 3 (fonlama her 8 saatte bir gerçekleşir)

*Not: Her bir Faiz Endeksi için kaynak olacak ödünç alma piyasası Sözleşme Şartnamesinde belirtilir.

Prim / İndirim

Sürekli sözleşme, Anlık Fiyattan önemli ölçüde farklı bir prim veya indirimle işlem görebilir. Bu şartlar altında, sözleşmenin işlem gördüğü seviyelere uygun olarak bir sonraki Fonlama Oranını artırmak veya düşürmek için bir Prim Endeksi kullanılır. Her bir sözleşmenin Prim Endeksi, Sürekli Sözleşme sayfasında yer alır ve şu şekilde hesaplanır:

Prim Endeksi (P) = (Maks(0, Efektif Alış Fiyatı - Anlık Fiyat) - Maks(0, Anlık Fiyat - Efektif Satış Fiyatı)) / Spot Fiyatı + Anlık Fiyatta kullanılan Adil Taban

Efektif Alış Fiyatı ve Efektif Satış Fiyatı hakkında daha fazla bilgi için lütfen bkz. Adil Fiyat Belirleme.

Son Fonlama Oranı Hesaplama

BaseFEX her dakika Prim Endeksi (P) ve Faiz Oranı (I) hesaplar ve sonra da bu dakikalık oranlar dizisinden 8 saatlik Zaman Ağırlıklı Ortalama Fiyatı (TWAP) hesaplar.

Fonlama oranı, 8 Saatlik Faiz Oranı Bileşeni ve 8 Saatlik Prim / İndirim Bileşeni ile hesaplanır. Bir sönümleyici +/- %0,05 eklenir.

Fonlama Oranı (F) = Prim Endeksi (P) + clamp(Faiz Oranı (I) - Prim Endeksi (P), %0,05, -%0,05)

Burada 'clamp' fonksiyonu bir değeri üst ve alt sınır arasında sıkıştırır; tercih edilen değer ilk parametre, üst sınır ikinci parametredir ve alt sınır üçüncü parametredir. Özetlemek gerekirse, 'clamp' bu üç değer arasında ortadaki değeri seçer. Dolayısıyla, eğer (I - P) değeri +/- %0,05 aralığında ise, o halde (I - P) alınır ve F = P + (I - P) olur. Bu da Fonlama Oranının Faiz Oranına eşit olduğu anlamına gelir.

Hesaplanan bu Fonlama Oranı daha sonra BTC Pozisyon Değerine uygulanarak Fonlama Zaman Damgasında ödenecek veya alınacak Fonlama Tutarı belirlenir.

Tavan Fonlama Oranları

BaseFEX, maksimum kaldıracın doldurulabilmesi amacıyla Fonlama Oranı tavanları belirlemektedir. İki tavan bulunmaktadır:

1. Mutlak Fonlama Oranının üst sınırı İlk Teminat - Sürdürme Teminatı değerinin %75’idir. Eğer İlk Teminat %1 ve Sürdürme Teminatı %0,5 ise maksimum Fonlama Oranı da %75 * (%1 - %0,5) = %0,375 olacaktır.
2. Fonlama Oranı, Fonlama Aralıkları arasında Sürdürme Teminatının %75’inden daha fazla değişemez.

Fonlama Ücretleri

BaseFEX, fonlama için hiçbir ücret talep etmemektedir. Fonlama doğrudan uzun ve kısa pozisyon sahipleri arasında takas edilir.

Örnekler

Uzun BTCUSD Sürekli Sözleşmesi Örneği

Aşağıdaki örneklerde Prim göz önünde bulundurulmamıştır.

BTCUSD Sürekli Sözleşmesi Bilgileri

Sözleşme Değeri = 1 USD
Teminatın Para Birimi = Bitcoin
Dayanak Endeks = BTC BaseFEX Endeksleri
Faiz Karşıt Endeksi = BaseFEX Endekslerinde USD Kredi Faiz Oranı (.USDBON)
Faiz Baz Endeksi = BaseFEX Endekslerinde BTC Kredi Faiz Oranı (.USDBON)
Fonlama Zamanı = 02:00 UTC, 10:00 UTC ve 18:00 UTC

1. Gün, 08:00 UTC+00

7500 USD’dan 150.000 BTCUSD Sürekli Sözleşmesi Satın Aldınız (Uzun).

BTC Pozisyon Değeri = 150.000 Sözleşme * 1 USD * 1/7500 = 20 BTC

1. Gün, 10:00 UTC+00

Fonlama Zamanı 10:00 UTC+00’da pozisyonunuzu korursunuz ve Fonlama Tutarını ödersiniz. Ödediğiniz tutar şu şekilde hesaplanır:

BTCUSD spot fiyatı şu anda 7500 USD’dır.

Faiz Karşıt Endeksi = günlük %1,00
Faiz Baz Endeksi = günlük %0,25
Fonlama Oranı = (%1,00 - %0,25) / 3 = %0,25

Fonlama Tutarı = Pozisyon Değeri * Fonlama Oranı = 20 BTC * %0,25 = 0,05 BTC

Fonlama Tutarı pozitiftir, bu nedenle Uzun olduğunuz için sizin ödeme yapmanız gerekir ve Kısa olan yatırımcı 0,05 BTC alır.

1. Gün, 16:00 UTC+00

BTCUSD sözleşmesinin fiyatı 8000 USD’na yükseldi. 150.000 BTCUSD sözleşmesini satarak pozisyonunuzu kapatırsınız. Bunu saat 18:00 UTC+00’daki bir sonraki Fonlama Zamanından önce yaptığınız için o saatte Fonlama Tutarını ödemeniz gerekir.

BTCUSD değerindeki artış ile 1,25 BTC kâr ettiniz:

PNL = 150.000 * 1 USD * (1/7500 - 1/8000) = 1,25 BTC

Fonlama olarak 0,05 BTC ödemiştiniz ve toplam kârınız 1,2 BTC (1,25 BTC - 0,05 BTC) oldu.

Fonlama Oranı Örnekleri

Faiz Oranı (I) = (Faiz Karşıt Endeksi - Faiz Baz Endeksi) / Fonlama Aralığı
Prim Endeksi (P) = (Maks(0, Efektif Alış Fiyatı - Anlık Fiyat) - Maks(0, Anlık Fiyat - Efektif Satış Fiyatı)) / Spot Fiyatı
Fonlama Oranı (F) = Prim Endeksi (P) + clamp(Faiz Oranı (I) - Prim Endeksi (P), %0,05, -%0,05)

Fonlama Oranının (F) farklı Faiz Oranları (I) ve Prim Endeksi rakamları ile nasıl değiştiğinin örneklerini aşağıda bulacaksınız.